Waarom algen herkennen belangrijk is
Niet alle algen zijn schadelijk, maar sommige soorten kunnen snel overhand nemen. Door te weten welk type alg je hebt, pas je de juiste methode toe. Verkeerde aanpak kost tijd en geld zonder resultaat.
De drie meest voorkomende vijveralgen zijn draadalg, zweefalg en kiezelalg. Daarnaast komen slibalgen, blauwalgenbloei en verschillende zeldzamere soorten sporadisch voor. Elk type heeft eigen kenmerken en oorzaken.
Draadalgen
Draadalgen vormen lange groene draden die aan stenen, planten of de vijverbodem vastzitten. De draden kunnen meerdere meters lang worden en drijven vaak aan het oppervlak. Veelvoorkomende soorten zijn Cladophora en Spirogyra. Draadalg groeit vooral in het voorjaar wanneer voedingsstoffen beschikbaar zijn en concurrentie van planten nog beperkt is.
Kenmerken: Lange groene draden met zijdeachtige structuur, voelt glibberig aan, gemakkelijk met de hand te verwijderen. Bij Spirogyra vaak spiraalvormige structuur zichtbaar onder vergroting.
Oplossing draadalgen
Verwijder draadalg regelmatig handmatig met een vijverstok of schepnet. Voorkom hergroei door voldoende waterplanten toe te voegen die voedingsstoffen opnemen. Zorg voor goede filtratie en beperk voer. UV-C werkt niet tegen draadalg omdat deze vast zit. Overweeg vijvermiddelen om e vijver weer in balans te brengen bij hardnekkige problemen.
Tip: Verwijder draadalg bij voorkeur in het vroege voorjaar voordat het massaal groeit. Dit bespaart veel werk later in het seizoen.
Zweefalgen (groen water)
Zweefalgen zijn microscopisch kleine eencellige algen die vrij in het water zweven. Veelvoorkomende soorten zijn Chlorella en Scenedesmus. Het water wordt troebel en groen tot erwtensoep. Bij veel zonlicht en voedingsstoffen vermenigvuldigt zweefalg razendsnel. Dit type alg veroorzaakt geen structurele schade, maar beperkt het zicht en kan zuurstofniveaus 's nachts verlagen.
Kenmerken: Groen water zonder zichtbare structuur, niet vast te pakken, water voelt glad aan tussen de vingers. Bij extreme bloei soms oppervlakteschuim.
Oplossing zweefalgen
Een UV-C apparaat is de meest effectieve methode tegen zweefalg. Het UV-licht breekt de celstructuur af wanneer water erdoorheen stroomt. Zorg voor voldoende capaciteit: minimaal 2 watt per 1.000 liter vijverwater. Vervang de lamp na 8.000 branduren ook al brandt deze nog. Ondersteun met voldoende zuurstof, waterplanten en regelmatig gedeeltelijke waterwisseling.
Let op: UV-C werkt alleen als alle vijverwater regelmatig door de installatie stroomt. Een te zwakke pomp vermindert de effectiviteit sterk.
Kiezelalgen
Kiezelalgen zijn eencellige algen met een harde silicaatschaal. Ze vormen een bruine, glibberige aanslag op stenen, folie en planten. Kiezelalgen zijn vooral actief in het vroege voorjaar wanneer silicaat beschikbaar is en andere algen nog weinig concurrentie bieden. Na enkele weken verdwijnen ze vaak vanzelf wanneer silicaat opraakt en waterplanten actief worden.
Kenmerken: Bruine tot okerkleurige aanslag, glad en glibberig, makkelijk weg te vegen maar komt snel terug. Vaak tijdelijk probleem van enkele weken.
Oplossing kiezelalgen
Kiezelalgen verdwijnen meestal vanzelf na het vroege voorjaar. Verwijder mechanisch met een vijverstofzuiger of sponsje voor cosmetische redenen. Voorkom nieuwe aanvoer van silicaat door geen leidingwater te gebruiken bij waterwisseling. Voeg extra zuurstofplanten toe om voedingsstoffen sneller op te nemen. Gebruik geen algenmiddelen: dit verstoort het biologisch herstel van de vijver.
Tip: Geduld is bij kiezelalgen vaak de beste oplossing. Zodra waterplanten groeien en silicaat opraakt, lost het probleem zich vanzelf op.
Minder voorkomende algensoorten
- Blauwalg (cyanobacteriën): Blauwgroene verkleuring met olieachtige laag op water. Giftig voor mens en dier. Ontstaat bij hoge temperaturen en veel voedingsstoffen. Bij vermoeden direct contact vermijden.
- Smeeralg / slijmalg: Gladde, glibberige biofilm op folie en stenen. Mix van bacteriën en algen. Verwijder mechanisch, verbeter waterstroming.
- Puntalgen / aanslagalgen: Groene stipjes of dunne film op ruiten en harde oppervlakken. Onschadelijk maar onesthetisch. Verwijder met schraper of sponsje.
- Baardalg / borstelalg: Donkergrijze tot zwarte borstelige plukken. Zeldzaam in vijvers, vaker in aquaria. Hardnekkig en lastig te verwijderen.
- Euglenoïden (Euglena): Roodbruine tot donkergroene zwevende massa. Wijst op sterke organische vervuiling. Verbeter filtratie en verminder voer.
- Dinoflagellaten (pantserwieren): Geelbruine stofachtige alg. Zeer zeldzaam in vijvers. Ontstaat bij extreme omstandigheden.
- Blad-/koordenalgen: Grovere groene koorden, dikker dan draadalg. Minder algemeen. Behandel zoals draadalg: handmatig verwijderen en voedingsstoffen beperken.
Waarschuwing: Blauwalgenbloei is toxisch. Voorkom contact met huid en ogen. Houd huisdieren uit de buurt. Neem bij twijfel een watermonster naar een gespecialiseerd laboratorium.
Algemene preventie
Ongeacht het algentype werkt preventie altijd beter dan bestrijding. Plant minimaal de helft van het vijveroppervlak vol met zuurstofplanten. Voer vissen spaarzaam en verwijder resten binnen vijf minuten. Zorg voor voldoende schaduw met drijfplanten of oeverplanten. Reinig filters regelmatig en voorkom bladinval in het najaar.
Meer weten over algenproblemen aanpakken? Lees de complete gids voor een heldere vijver.